Tijdreis door je buurt, Terwijde & de Wetering

Van Toen naar Nu, Terwijde & de Wetering

Wat is er niet leuker om meer van je eigen omgeving te weten. En heus er gebeurde hier in de loop van de jaren heel wat bijzonders. En gelukkig kunnen sommige aspecten daarvan nog terug vinden. Helaas rest soms alleen nog het verhaal en de herinnering. Daarin tegen ontstaat er ook nog steeds vele nieuwe geschiedenis met eigentijdse archittectuur of andere Vinexinvulling.
Vandaar dat we in  deze serie beschrijvingen proberen steeds een stukje geschiedenis en hedendaagse ontwikkelingen te beschrijven in combinatie met een leuke wandel/fietsroute.

De 2 subwijken (Terwijde & de Wetering)  waren de laatste 100 jaar in principe een groot poldergebied : de Lage Weide” begrensd door de spoorlijn, het AmsterdamRijnKanaal en Polder Haarrijn / Kantonaleweg ( ongeveer nu HaarrijnseRading).  De naam Terwijde komt van een vroegere buurtschap van boerderijen langs de Hoge Weide in de 17e eeuw.
omdat Terwijde zo laag ligt(vroegere polder) is het in de plannen ook zo’n waterrijke buurt geworden

Grote delen van Terwijde waren tot 2001 deel van de toen nog zelfstandige gemeente Vleuten. De grens liep van huidige Shelltankstation / Ridderhofstad den Engh / Kunstgrasveld / Musicallaan /  Spoor / Oude LR infocentrum in het Zand. Dus vooral de oude bewoners rond de Hof ter Weijdeweg en Enghlaan zijn van oorsprong Vleutenaren.

Naast het oude polderweggetjes de Huppeldijk en Hoeveweg langs het spoor waren er vooral weilanden en bossages hier te vinden, met natuurlijk vele hazen en fazanten.

Download de wandel-/fietsroute Terwijde en lees onder de fotogalerij de beschrijving van de bijzondere plekken in Terwijde en de Wetering.

Bijzondere plekken

1)      Boerderij Hof ter Weide,
Rond 1600 was hier al een buitenverblijf en tiend (belasting)boerderij van de Orde van Johannieters uit Utrecht. Het huidige woongedeelte was in 1744 de zijvleugel van een hoog gebouw met een toren en aangebouwde kapel.
De tegenwoordige boerderij dateert volgens een ingemetselde steen uit 1906. De architect G. van Weerden heeft destijds dit ontwerp gemaakt. Onder andere met zijn opvallende Delfts blauwe tegeltableaus in de voorgevel (Links een ploegend paard, rechts een met een koe die gemolken wordt). Maar ook op het aangrenzende zomerhuis bevinden zich 2 tegeltableaus (man met paard en vrouw met koe).Echter de geschiedenis van deze plek gaat veel verder terug.
Het huidige boerderijencomplex staat op de rijksmonumentenlijst en wordt in dat kader beschermd. De huidige eigenaar is op zoek naar een passende invulling voor het gebouw en dient het ook op korte termijn te restaureren.

Hof ter Weyde is een voormalig kasteel in de wijk Terwijde. In 1310 werd het goed voor het eerst vermeld. Gelegen in de Stadsweide van Utrecht was het oorspronkelijk een uithof van het Johannieter Catharijneconvent.
Later stond er een jachtslot voor de bisschoppen van Utrecht, mogelijk rond 1464 gebouwd. Na de Reformatie kwam dit in het beheer van de Staten van Utrecht, hoewel bezit van het Catharijnegasthuis. In 1741 werd het geprivatiseerd.
Tussen 1750 en 1766 werd het huis grotendeels afgebroken, met uitzondering van een zijvleugel die nog deel uitmaakt van de huidige boerderij.

2)      Boerderij T Spoor
Ook deze boerderij aan de Hof Ter Weydeweg  staat inmiddels op de monumentenlijst van de provincie Utrecht.

3)      Waterwinpark
Het Waterwinpark dat centraal in de wijk ligt, heeft een bijzondere T-vorm.  In het park wordt (zoals de naam al doet vermoeden) water gewonnen ten behoeve van de drinkwatervoorziening voor Leidsche Rijn / Utrecht. Er zijn bijvoorbeeld 9 waterputdeksels te vinden in het park. De wandelpaden dienen tevens  als de bedrijfswegen voor de waterwinning.
Het park is onderverdeeld in verschillende vlakken: twee grote gazons, een weide en een moeras met houten loopvlonder.
Destijds bestond er een plan om de weide door langharigekoeien te laten begrazen. Vandaar ook de diverse bomen met stevige metalen omheining, ter bescherming van de runderen. Echter op tijd bedacht men dat de uitwerpselen van de runderen ooit mogelijk het drinkwater zou kunnen bereiken.

4)      Gebouw Vitens

5)      De buurtmoestuin ‘de Halte’
In 2013 zijn een aantal buurtbewoners onderleiding van 2 lokale buitenkunstenaars begonnen aan het aanleggen van moestuinbakken. In deze kisten groeiden in de zomer het heerlijkste en mooiste groente & fruit wat je maar kon bedenken.

6)      De Enghlaan
Ook langs de Enghlaan staan weer karakteristieke monumentale  boerderijen en villa’s als lintbebouwing op de hoger gelegen zandgronden. Het karakteristieke profiel van de Enghlaan met haar fruitbomen, knotwilgen is gelukkig gehandhaafd.

7)      Buitenhof
Dit deel van het Maximapark bevat meerdere zeer verschillende zones waar de natuur wat vrijer zijn gang kan gaan. Er is een moerassig deel, een meer weideachtig stuk, maar bv ook een stuk met notenbomen. Ook heeft de Vereniging Langschapsbeheer Vleuten de Meern hier haar thuisbasis en organiseren ze diverse activiteiten vanuit hier.
Kaart van het gebied. http://maximapark.nu/images/pdf/Buitenhof_ontwerp.pdf

8)      Kasteel Den Engh
Nu nog alleen zichtbaar als een omgracht kasteeleiland, een‘voorburcht met boerderij en koetshuis. Maar tot 1898 stond hier het Kasteel Den Engh. De eerste vermelding komt al uit 1256. De huidige grachten (Leiwerk en Proostwetering) staan nog steeds in verbinding met de Vleutense Wetering.
recent is de oprijlaan weer hersteld en wachten de gebouwen op gebruikers. Umhai / horeca.
Het best bewaarde kasteelterrein en boerderijencomplex in het Rijngebied: Den Engh. Den Engh ligt op het uiterste puntje van de stroomrug van de Rijn. In het verleden omvatte het een kasteel en een aantal boerderijen. De overgebleven bebouwing is inmiddels beschermd als Rijksmonument. Het kasteelterrein is in zijn geheel beschermd als archeologisch monument.

9)      Rijnkennermerlaan
Deze vier kilometer lange parkachtige laan loopt kaarsrecht door de wijk Leidsche Rijn en is daarmee één van de langste lanen van Nederland. Binnen een stedelijke omgeving is dit uniek.

Het ontwerp van de 20 meter brede laan bestaat uit gras met aan weerszijden een eindeloze rij populieren. De ophoging naar de hoger gelegen randen met woningbouw is hol van profiel; waardoor het effect ontstaat van een verrekijker. De randen worden met een betonnen band nog verder opgetild om het verrekijker-effect te versterken. H+N+S-landschapsarchitecten vat de laan dan ook op als ‘een vizier op het oneindige’. Het komvormige profiel maakt de laan bovendien zeer geschikt voor het trappen van een balletje.
De Rijnkennemerlaan is vernoemd naar de waterleidingbuizen van de Watertransportmaatschappij Rijnkennemerland. Deze ondergrondse buizen van 1,20 m. doorsnede die dwars door Leidsche Rijn lopen, vervoeren water uit het Lekkanaal naar de Kennemerduinen en de duinen bij Wijk aan Zee. Daar wordt dit water gezuiverd tot drinkwater voor het grootste gedeelte van Noord-Holland. Bovenop deze buizen mag niet gebouwd worden; gras en lage beplanting is het enige dat is toegestaan. Door de bijzondere inrichting van de Rijnkennemerlaan is deze barrière door Leidsche Rijn omgevormd tot een belangrijke aanwinst van het stadsdeel.

Ook is er op Facebook een enthousiaste groep waar bewoners regelmatig hun lof en foto’s uiten over deze groene streep.

10)    Waterzuiveringsinstallatie & Wadi’s
Vroeger ging het regenwater  zo snel mogelijk het riool in, maar tegenwoordig is dit relatief schone  water een welkome aanvulling op vijvers, sloten en het grondwater. In Leidsche Rijn wordt daarom ‘afgekoppeld’: het regenwater wordt niet langer afgevoerd naar het riool maar opgevangen in wadi’s en van daar naar het oppervlaktewater en het grondwater geleid.Wadi: arabisch woord voor een droge rivierbedding.  Deze vind je overal in Terwijde, kijk bv eens goed naar de middenberm van de Rijnkennemerlaan.

Het rioolwater of afvalwater uit het gebied van Leidsche Rijn wordt gezuiverd in één van de 17 rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi‘s) van de Stichtse Rijnlanden..
Dit afvalwater is afkomstig uit woningen en bedrijven, De rioolwaterzuiveringsinstallaties zijn voor een belangrijk deel geautomatiseerd. Medewerkers kunnen de installatie via computers bedienen en controleren. De nieuwste, meest moderne zuiveringsinstallatie staat in de Utrechtse wijk Leidsche Rijn (de Weterring)

11)    Forum Waterwin
In dit kindercluster zijn naast 2 basisscholen en andere kindervoorzieningen ook de Jeugdbibliotheek en een mooie theaterzaal.

12)    Het Haventje
Voor bewoners van Terwijde een belangrijke ontmoetingsplek. In de zomer als de kinder in het water spelen en varen, en de winter als er geschaatst kan worden, maar ook tijdens het jaarlijkse Muzikaal Terwijde is dit het middelpunt van de wijk.

14)    Boerderij Zuiver
Een prachtig gerestaureerde boerderij waar je bijvoorbeeld op het terras even een rustpauze kunt nemen.

15)    The Wall
Langs de A2, ter hoogte van Utrecht, staat een opvallend rood en lang geluidsscherm . Het stedenbouwkundig uitgangspunt voor dit project was het realiseren van een geluidsscherm voor de achterliggende woningen in Terwijde. Al vrij snel kwam men met het idee om in plaats van een geluidsscherm en losse gebouwen, een 800 meter lang gebouw te ontwerpen dat diverse winkelruimtes omvat en tegelijkertijd dienst doet als geluidsscherm. Op het dak is een enorme parkeergelegenheid (1700 auto’s) . De auto’s rijden via hellingbanen, die een opvallend onderdeel zijn van het ontwerp. Ondanks deze twee heel verschillende functies is er toch een ontwerp gekomen met één duidelijk beeld. Het uitgestrekte rode lint is trouwens het langste gebouw van Nederland. En .bij een snelheid van 100 km/uur doe je er 28 seconden over om The Wall te passeren.

Helaas blijkt het door de erfpachtconstructie erg lastig te zijn om de The Wall goed te vullen. Veel mag niet of moet van de gemeente straks in Leidsche Rijn Centrum plaats vinden.

16)    De woonarken
Heel toepasselijk voor een zo’n waterrijke wijk als Terwijde is dat het er ook mogelijk is om op het water te wonen. Een sloot vool moderne woonarken is daar het bewijs van.

 

Heb je nog aanvulling, verbeteringen of tips. Laat het Liefst LR dan weten. Mail naar. hallo@liefstLeidscheRijn.nl

 

De informatie komt oa van de websites van de gemeente Utrecht, de Historische Vereniging Vleuten de Meern, het boek van Vicus tot Vinex, Nieuwe stad op oude grond en Historische Fietsroute Leidsche Rijn.
Met dank hieraan.